سامانه مدیریت ناوگان و سیستم‌های ردیابی راهکاری هوشمند در کنترل ترافیک

ترافیک به عنوان یکی از چالش‌های جدید بشر در شهرهای بزرگ و پر جمعیت است که هر چند برخی راهکارها برای رفع آن اندیشیده شده اما به نظر می‌رسد که خیلی از آن‌ها تاکنون بی نتیجه بوده‌اند. معضل ترافیک در کشور ما سابقه‌ای بیش از ۳ دهه ندارد اما در همین مدت چالش‌ها و نگرانی‌های زیادی برای مردم و مسئولان در برداشته تا جایی که حتی با صرف هزینه‌های میلیاردی نیز نسخه درمان کننده‌ای برای آن پیچیده نشده است. در این متن نقش سامانه‌های مدیریت هوشمند ناوگان خودرویی و به کارگیری سخت‌افزارهایی چون ردیاب خودرویی و سنسورها ، بررسی شده است. در ادامه خواهید خواند که کشورهای پیشرفته علی‌رغم بهره‌مندی سرانه ناوگان بسیار بیشتر نسبت به کشور ایران، ترافیک را کنترل کرده و از تبعات آن کاسته‌اند. سامانه مدیریت ناوگان خودرویی یکی از موثرترین راه‌ها در بهبود امنیت و اطمینان بخشی به سیستم‌های حمل‌ونقل است. همچنین این سیستم با ارائه مسیرهای بهینه هزینه‌های سازمانی و شخصی را کاهش می‌دهد. با اطمینان خاطر می‌توان گفت امروزه استفاده از این سیستم‌ها و هوشمندسازی ناوگان خودرویی یکی از مهمترین زیرساخت‌های شهری به حساب می‌آید که یکی از نتایج آن، بهبود ترافیک است.

نتیجه پیشرفت حمل‌ونقل و هوشمندسازی آن، یکپارچه شدن ارتباطات موبایلی، انتقال داده‌ها و سیستم‌های مکان‌یابی است. به وسیله این ۳ عنصر است که می‌توان مسیرها و سیستم‌های حمل‌ونقل را کنترل کرد.

تمامی کسب و کارهایی که عملکرد آن‌ها وابسته به ناوگان خودرویی است می‌تواند از سیستم‌های ردیابی خودرویی به عنوان یک ابزار تحلیل ضروری استفاده کنند. آنچه در به کارگیری این سیستم‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است بانک داده‌ای است که جمع‌آوری می‌شود. اطلاعات جمع‌آوری شده در بخش‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، شرکت‌های بیمه می‌توانند با دریافت اطلاعات مربوط به ناوگان خودرویی عملکرد خود را تصحیح کرده و به جای اختصاص بیمه بر اساس مدل و موتور خودرو، حق بیمه را بر اساس کارکرد و عملکرد راننده قرار داده و هزینه‌های سازمانی را کاهش دهند.

همچنین تصور کنید کلیه ناوگان خودرویی به سامانه مدیریت ناوگان و ردیاب خودرویی تجهیز شده باشند و اطلاعات مربوط به موقعیت جغرافیایی و کارکرد آن‌ها به صورت یک بانک اطلاعاتی عظیم جمع‌آوری شده است. در این شرایط می‌توان با تحلیل صحیح این اطلاعات میزان ترافیک منطقه‌ای را بررسی کرده و با اطلاع به رانندگان از شلوغ‌تر شدن ترافیک جلوگیری کرد. مثال عنوان شده، کنترل ترافیک را به ساده‌ترین زبان بیان کرده است؛ در ادامه این طرح با جزئیات بیشتر بیان می‌شود.

یکی از جدیدترین و مؤثرترین راهکارهای مدیریت ترافیک که از فن‌آوری اطلاعات نشأت می‌گیرد، ایده به‌کارگیری سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل است. سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل بر اساس فن‌آوری‌های کنترل و اطلاعات کار می‌کنند. از یک دیدگاه کلی می‌توان گفت ITS از سه جزء اصلی تشکیل‌شده است که عبارت‌اند از:

• راه هوشمند
• وسایل نقلیه هوشمند
• زیرساخت‌های ارتباطی

AVL یک سیستم و ابزار کنترلی و مدیریتی است و ترکیبی از سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای خاص می‎باشد که با استفاده از فن‌آوری ماهواره و GPS و با تکیه ‌بر زیرساخت GIS (سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی) امکان ردیابی همزمان و ناهمزمان متحرک‌ها را با هدف اطلاع یافتن از موقعیت آن‌ها و امکان‎پذیر ساختن مدیریت بهینه آنان فراهم می‎سازد. با راه‌اندازی این سیستم، موقعیت خودروها از طریق یک مرکز عملیاتی قابل‌تعیین می‌باشد و مسئولین سیستم می‎توانند با برقراری اتصال به مرکز، مکان و الگوی توزیع، متحرک‌ها را بر روی نقشه مشاهده کرده و آخرین اطلاعات حرکتی متحرک‌ها را در اختیار داشته باشند. همچنین برنامه ریزان سازمانی با دسترسی به گزارشات تحلیلی بر روی این اطلاعات، می‎توانند در خصوص برنامه‌ریزی مناسب و کارایی منابع حمل و توزیع سازمان اقدام کنند.

• تجهیز کلیه ناوگان خودرویی و امکان ارتباط ناوگان با یکدیگر
• تجهیز زیرساخت‌های شهری و امکان ارتباط ناوگان با زیرساخت‌های شهری از جمله چراغ‌های خطر

در مورد اول، خودرو با تمامی چهار خودرو اطراف خود در ارتباط است و اطلاعات آن‌ها را دریافت می‌کند. این تکنولوژی پایه و اساس خودروهای خودران است که به آن V2V یا ارتباط خودرو با خودرو گفته می‌شود. در مورد دوم، تمامی خودورها با زیرساخت‌های شهری در ارتباط بوده و امکان جا‌به‌جایی اطلاعاتی از جمله شرایط آب‌وهوایی، سیگنال‌های ترافیکی و تصادفات فراهم می‌شود که به آن V2I یا ارتباط خودرو با زیرساخت گفته می‌شود.

1. تجهیز کلیه زیرساخت‌های شهری به ابزار هوشمند و همچنین هوشمندسازی ناوگان خوردویی که امکان دریافت اطلاعات ترافیکی از طریق ناوگان خودرویی را فراهم می‌کند. این امر باعث می‌شود ناوگان با اطلاع از موقعیت ترافیکی مناطق مختلف وارد منطقه نشده و وضعیت ترافیک را وخیم‌تر نکنند. با استفاده از این تکنولوژی است که کلیه داده‌های مربوط به خودرو جمع‌آوری می‌شود. در صورتی که در یک مساحت مشخص تعداد زیادی خودرو با سرعتی کمتر از سرعت نرمال ایستاده باشند، اعلام ترافیک می‌شود. در نتیجه خودروهای دورتر زمان تصمیم‌گیری در انتخاب مسیری متفاوت را خواهند داشت.
2. تجهیز کلیه زیرساخت‌های شهری به ابزار هوشمند و دریافت اطلاعات مربوط به تغییرات آب‌وهوایی و تصادفات ناگهانی مسیر و انتقال آن به رانندگان برای جلوگیری از ورود ناوگان خودرویی به مسیرهایی که شرایط آب و هوایی امکان ترافیک را بیشتر می‌کند. یکی از مسایلی که امروزه کشور ایران را با مشکل موجه کرده است، تصادفات ناشی از تغییرات آب‌وهوایی است. این تصادفات بویژه در ایام تعطیل، ترافیک‌های زیادی را باعث می‌شود. دریافت اطلاعات مربوط به آب‌وهوا و تصادفات از طریق زیرساخت‌ها، احتمال ایجاد ترافیک را به میزان زیادی کاهش می‌دهد.
3. ثبت اطلاعات خودرو و عملکرد رانندگان با استفاده از سامانه‌های مدیریت ناوگان و ردیاب‌ها در جهت بهبود رفتار رانندگی و کاهش ترافیک‌های ناشی از تغییر مسیر، ترمز و شتاب‌های ناگهانی که خود بخش زیادی از ترافیک‌های شهری و بین شهری را کاهش می‌دهد. پیاده‌سازی سامانه‌های مدیریت ناوگان و نصب ردیاب‌ها بر روی خودروها با قابلیت خواندن اطلاعات (ECU) خودرو امکان ارتباط ناوگان خودرویی با یکدیگر را فراهم می‌کند. اگر به اطلاعاتی که سامانه‌های مدیریت ناوگان در اختیار رانندگان و مدیران قرار می‌دهند دقت کرده باشید مشاهده می‌شود که داده‌هایی مثل میانگین سرعت، موقعیت مکانی، ترمز و شتاب‌های شدید، میزان سوخت مصرفی و … می‌توانند تا حد زیادی اطلاعات سازنده‌ای را در اختیار دیگر خودروها قرار داده و تصمیمات سازنده‌ای را باعث شوند. از طریق کنترل رفتار راننده، می‌توان رانندگان را به سمت اکو-درایوینگ راهنمایی کرده و با بهبود رفتارهای خطرناک آن‌ها، از ایجاد تصادفات و ترافیک‌های ناشی از تغییر مسیرها، شتاب‌ها و ترمزهای ناگهانی کاست.
4. آگاه کردن رانندگان از میزان ترافیک کلیه مسیرها برای تصمیم‌گیری‌های بهینه با ارائه موقعیت جغرافیایی دیگر ناوگان خودرویی در مسیر که باعث می‌شود ناوگان وارد مسیرهای پر ترافیک نشوند. قطعا برایتان پیش آمده است که وارد خیابان شده و تابلو ترافیک شدید را مشاهده کرده‌ باشید؛ با وجود فرصت برای خروج از خیابان، تردید ورود به مکان جدید باعث شده است ترافیک پیش‌رو را تحمل کنید. این در حالی است که اگر میزان ترافیک فرصت‌های پیش رویتان آگاهی داشته باشید، خیلی بهتر می‌توانید برای ماندن و یا نماندن در مسیر تصمیم‌گیری کنید.
5. اعلام حضور عابران پیاده در مسیرها و به کارگیری راهکارهای تنبیهی برای عابرانی که در مسیرهای مخصوص خودرو حرکت کرده و یا بدون توجه به چراغ راهنمایی و رانندگی از خیابان عبور می‌کنند. آگاهی از حضور، تنها شامل خودرو نمی‌شود. بلکه آگاهی از حضور عابران پیاده نیز می‌تواند از بروز بسیاری از حوادث جلوگیری کند. حضور ناگهانی یک عابر پیاده، تصادفات زیادی را باعث شده است. از طرفی بعضی از عابران بدون توجه به رنگ چراغ‌های راهنمایی و یا جاده‌ها و راه‌های مخصوص عبور خودرو، با حضوری به موقع در این مکان‌ها ترافیک زیادی را باعث می‌شوند. چرا که ترمز زدن یک خودرو برای عدم برخورد با عابر پیاده، ترمزهای پی‌درپی رانندگان دیگر را به دنبال دارد که این فرآیند خود منجر به ترافیک سنگین در بزرگراه و خیابان‌ها می‌شود.